Future Insight

Dynamic Digital Twin voor Riolering

In juli 2021 is het project Dynamic Digital Twin voor Riolering gestart. Hierin ontwikkelen wij samen met enkele gemeenten, Nelen & Schuurmans en initiatiefnemer Stichting RIONED een 3D-rioleringsmodel gekoppeld aan operationele data. Een Digital Twin Riolering maakt ook de beschikbare ruimte en complexiteit in de ondergrond zichtbaar en analyseerbaar.

In het project Dynamic Digital Twin voor Riolering koppelen we een digitale 3D-weergave van de riolering aan operationele data, zoals actuele weerinformatie, onderhoudsprojecten, storingen en meldingen openbare ruimte.

Zo’n Digital Twin kan een sleutelrol vervullen in het analyseren en simuleren van oplossingen voor (acute) knelpunten in het rioolstelsel en betere onderhoudsregimes, prestaties (KPI) en ontwerpscenario’s. Dankzij de meldingen komt de kwaliteit van dienstverlening en beleving daarbij én kunnen op basis van praktijksignalen verbeteringen doorgevoerd worden. In de toekomst zijn ook sensoren aan de Digital Twin te koppelen en mee te nemen in de modellering.

Integratie met GWSW
Een belangrijk component in dit project is het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW). GWSW is een open standaard voor het eenduidig uitwisselen en ontsluiten van gegevens in het stedelijk waterbeheer.

Om een GWSW dataset te kunnen ontsluiten in een Digital Twin moet dit omgezet worden naar CityGML. CityGML is het gegevensmodel voor de weergave van stedelijke objecten in 3D. Dit proces kan geautomatiseerd worden en daarom hebben Future Insight en Stichting RIONED de afgelopen maanden samengewerkt aan een gestandaardiseerde CityGML converter. Deze converter stelt voor elke GWSW dataset een CityGML download beschikbaar op https://apps.gwsw.nl/.

Hiermee kunnen alle gemeenten op eenduidige en soepele wijze vanuit hun rioleringsgegevens hun (Dynamic) Digital Twin maken. Uploaden van een (actuelere) dataset naar de GWSW-server leidt automatisch tot een omzetting naar CityGML basisbestand voor een 3D Digital Twin.

Riolering is hiermee ook de stapsteen voor de rest van de (objecten in de) boven- en ondergrondse buitenruimte. De generieke ontsluiting van CityGML-bestanden van de gemeentelijke rioleringen is vanaf de GWSW-server beschikbaar.

Randvoorwaarden
Om ervoor te zorgen dat de Digital Twin voor alle gemeenten en waterschappen en hun partners interessant is, kent het innovatieproject twee belangrijke randvoorwaarden:

De toepassing wordt leveranciersonafhankelijk. Het GWSW vormt de basis voor de input voor het digitale rioolsysteem. Door koppeling tussen GWSW en CityGML kan iedereen eenduidig en soepel vanuit zijn rioleringsgegevens een Digital Twin maken. De generieke omzetting GWSW > CityGML is eind 2021 opgeleverd.
Gebruikers moeten gemeente-overstijgende analyses kunnen uitvoeren, zoals het zoeken naar verbanden tussen meldingen en een bepaald type riolering. Daarom passen we in dit project ook BOR-MELD, de uniforme registratiemethodiek voor meldingen openbare ruimte van CROW en Stichting RIONED toe.

Dynamic Digital Twin versus de toekomst
Wat staat ons komende jaren te wachten?

Registratie van alle objecten en hun kenmerken in de openbare ruimte op basis van IMBOR (Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte) en specifiek voor riolering via het GWSW;
IMBOR wordt uitgebouwd tot een samenhangende set standaarden voor het uitwisselen van de gegevens voor de andere BOR-domeinen, naar het voorbeeld van het GWSW. CROW en Stichting RIONED doen dat met andere belanghebbenden onder de werktitel BORIUS (BOR informatie- en uitwisselstandaard);
Analyses uit te voeren over mogelijkheden in de ondergrond voor de realisatie van: de energietransitie (bijv. warmtenetten), klimaatadaptatie (waar zijn knelpunten voor leefbaarheid, waar is ruimte voor bijv. bomen en infiltratievoorzieningen, hoe functioneren systemen in samenhang) en regie op/samenwerking in de ondergrond.
Door de ontwikkeling van de CityGML-tool, die nu GWSW-data en straks BOR-data omzet naar een Digital Twin, kunnen alle gemeenten sneller analyses realiseren.
Lees het persbericht Dynamic Digital Twin voor Riolering: GWSW naar CityGML converter is beschikbaar.
Gebruik van BOR-data in de PDOK, de Samenhangende Objectenregistratie (de doorontwikkeling van de huidige basisregistraties) en het Digitaal Stelsel Omgevingswet.
Stichting RIONED werkt op het gebied van datastandaarden en verbetering van assetmanagement al nauw samen met CROW, COB, BIM-loket, Geonovum en Het Waterschapshuis (zie ook hierboven: BORIUS).

Innovatiesubsidie voor het consortium
Het Ministerie van BZK heeft in juli 2021 een financiële bijdrage van € 125.000 op een totaalbudget van € 200.000 toegekend uit het Innovatiebudget Digitale Overheid 2021 om het Dynamic Digital Twin-project mogelijk te maken.

Binnen het project Dynamic Digital Twin voor Riolering werken de volgende partijen samen: de gemeenten Groningen, Breda, Den Haag en Rotterdam, de bedrijven Future Insight en Nelen & Schuurmans en Stichting RIONED. Penvoerder van het project is Dries Jansen (gemeente Groningen). Nelen & Schuurmans is verantwoordelijk voor de dagelijkse projectorganisatie en draagt zorg voor de planning, agenda, verslagen en projectdocumentatie.

De rol van Stichting Rioned
Meerdere gemeenten hebben aangegeven de ontwikkelingen met grote belangstelling te willen volgen, maar uit praktisch oogpunt is gekozen voor vier gemeenten binnen het projectteam. Met Stichting RIONED als belangenorganisatie is verzekerd dat de ontwikkelingen en uitkomsten breed worden uitgedragen om de geïnteresseerde partijen op de hoogte te houden. De geleerde lessen en inzichten zullen worden gedeeld met de gemeenten door gebruik te maken van de evenementen die Stichting RIONED organiseert en door publicaties in een vakblad(en). Daarnaast biedt Stichting RIONED op de GWSW-server een vrij beschikbare generieke omzetting van rioleringsdatasets naar CityGML.

Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen via [email protected]

Bron: https://www.riool.net/applicaties/gegevenswoordenboek-stedelijk-water/modulaire-opbouw-van-het-gwsw/gwsw-digital-twin